Yargıtay’dan mülk sahibi ve kiracıları ilgilendiren emsal karar

Z.Y.’ye ilişkin iş yerinde kiracı olarak tuhafiyecilik yapan M.A. tıpkı yerde yeniden Z.Y.’ye ilişkin diğer bir dükkanın boşalması üzerine oraya geçmek istedi. Fakat mülk sahibi Z.Y. buna razı olmadı. Teze nazaran M.A. müsaadesiz olarak haber vermeden bu dükkana geçti.

Z.Y. buna itiraz edince taraflar ortasında uyuşmazlık çıktı. Kiracı M.A. ve eşinin kelamlı ve fiili saldırısına maruz kaldığını argüman eden Z.Y., İzmir Konak Kaymakamlığı’na başvurup M.A.’nın ve eşinin aksiyonunun 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun (BK) 256. hususu yeterince kiralananı açıktan üzücü kullanma niteliğinde olduğunu ileri sürdü.

M.A.’nın taşınmazından tahliyesine karar verilmesini talep etti.

TAHLİYE EDİLMESİNİ TALEP ETTİ

M.A.’nın avukatı ile verdiği karşılık dilekçesinde ise dava konusu iş yerinin taraflarca imzalanan yazılı kira mukavelesi uyarınca müvekkili tarafından aylık 500 TL kira bedeli ile kiralandığını ve bugüne kadar işlemiş kira bedellerinin de ödendiğini, davacı tarafa yönelik küfür, hakaret ve hücum savlarının büsbütün temelsiz olduğunu, bilakis davacının müvekkiline yönelik küfür, hakaret, tehdit ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 267/1. unsurunda tanımlanan iftira cürmünü işlediğini, müvekkilinin taşınmazda yaptığı birtakım tadilat, tamirat ve tefrişten sonra tahliye etmesi konusunda tehdit ve hakarette bulunduğunu, müvekkilinin işyerini işgal ettiği iftirası ile Konak Kaymakamlığı’na idari müracaat yaparak taşınmazın 3091 sayılı Kanun uyarınca tahliye edilmesini talep etti.

M.A.’nın avukatı fakat iş yerinin müvekkili tarafından kira mukavelesine dayalı olarak kullanıldığı gerekçesiyle talebin reddine karar verildiğini, davacı hakkında iftira kabahatinden şikayetçi olunduğunu ve soruşturmanın devam ettiğini belirterek davanın reddini istedi.

Her iki tarafın da birbirine açtığı ceza davalarında kiralayanın şikayeti üzerine davalı kiracı hakkında hakaret ve kolay yaralama kabahatinden kamu davası açılırken, Sulh Ceza Mahkemesi’nde yapılan yargılama sonunda, davalının “mahkumiyetine kâfi kanıt olmadığı müsnet cürüm sabit olmadığından beraatına” karar verilip karar temyiz incelemesinden geçerek katılaştı. Hakkında beraat kararı verilen davalı kiracı ise kiralayan hakkında iftira hatasından şikayetçi olduğu İzmir 18. Asliye Ceza Mahkemesi’nde yapılan yargılama sonunda kiralayan hakkında iftira hatasından cezalandırılmasına, “Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına” karar verilip karar katılaştı.

MAHKEME DAVAYI REDDETTİ

Sulh Hukuk Mahkemesi, “Davacı şahidinin hazırlık basamağındaki tabirinde ve ceza yargılamasında görgüsü olmadığını bildirmesine karşın mahkememizde aksi tarafta beyanda bulunduğu, bu şahidin son tabirinin de samimi görülmediği, başka iki şahidin hazırlık etabındaki sözü ile ceza mahkemesindeki tabirinin çelişkili olduğu, öteki şahitlerin hakarete ait görgülerinin olmadığı gerekçesiyle” davanın reddine karar verdi.

YARGITAY KARARI BOZDU

Davalı kiracının kiralayana yönelik hakaret ve kolay yaralama hareketinin olup olmadığı bu konunun kira alakasını çekilmez hale sokup sokmadığı konusunda toplanan Yargıtay (Kapatılan) 6. Hukuk Dairesi, “Ceza belgesinde dinlenen şahit anlatımlarından davalı kiracının kiralayana yönelik fiili ve kelamlı aksiyonunun olduğu hakaret içerikli kelamlar söylediği, kiralayana yönelik manevi ızrar yaptığı anlaşılmaktadır. Davalının, ceza yargılamasında kâfi kanıt olmadığı gerekçesiyle beraat etmiş olması Türk Borçlar Kanunu 74. unsuru uyarınca hukuk yargıcını bağlamaz. Ceza yargılamasında aksiyonun maddede belirtilen tipik kabahat tarifine uyup uymadığı, kast ögesinin gerçekleşip gerçekleşmediği değerlendirilirken, hukuk hakimi, aksiyon kabahat teşkil etmese de daha geniş bir yorumla hareketin hukuka karşıt olup olmadığını, taraflar ortasındaki kontrat alakasının hukuka ters aksiyon nedeniyle çekilmez hale gelip gelmediğini inceler. Gerek ceza yargılamasında dinlenen şahit anlatımları gerekse davalı kiracının kiralayan aleyhine iftira cürmünden şikayette bulunarak hasımlığı devam ettirmesi taraflar ortasındaki kira münasebetinin çekilmez hale geldiğini göstermektedir. Türk Borçlar Kanunu 316/2. (doğrusu 316/3.) unsurundaki koşulların oluştuğu kabul edilerek davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, açıklanan konulara uyulmadan yazılı biçimde davanın reddine karar verilmiş olması hakikat değildir” münasebeti ile kararı bozdu.

SULH HUKUK MAHKEMESİ DİRENDİ

Bozma kararının akabinde Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından, “Yargıtay bozma ilamında, kiracının, kiralayan aleyhine iftira kabahatinden şikâyette bulunması konusunun kira kontratının çekilmez hâle gelmesi olarak kabul edildiği, kiracının iftira cürmünden kiralayan aleyhine şikâyette bulunmasının, kiracının BK’nın 256/1. hususunda belirtilen ‘icap eden vazifeye’ 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’ndaki (TBK) ‘saygı göstermek’ yükümlülüğüne terslik olarak görüldüğü, lakin kiracının Anayasal bir hak olan şikâyet hakkını kullanması konusunun göz arkası edildiği, Anayasal bir hakkını kullanan kiracıya, bu hakkını kullanmasından ötürü aleyhine türel sonuç yüklenmesinin yanlışsız olmadığı, kiraya verenin kendi hareketi ile iftira hatasının oluşmasına neden olduğu ve bu durumdan yararlandırılmasının mümkün olmadığı, gerek kiracının gerekse kiraya verenin birbirlerine saygılı davranmak zorunda olduğu, kiracının iftira kabahatinden yaptığı şikâyetinin aleyhine sonuç doğurmasının yerinde görülmediği gerekçesiyle” direnme kararı verildi.

Direnme kararı müddeti içinde davacının mirasçıları vekili tarafından temyiz edildi.

Yargıtay Hukuk Genel Şurası ise, “Taraf beyanları ve evrak kapsamına nazaran davacı, davalı hakkında hakaret ve kolay yaralama cürümlerinden şikâyette bulunmuş, Sulh Ceza Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda, mahkumiyete kâfi ve inandırıcı kanıt bulunmadığı gerekçesiyle davalının müsnet kabahatlerden beraatına karar verilmiştir. Davalı da davacı hakkında hakaret ve iftira kabahatlerinden şikâyette bulunmuş, Asliye Ceza Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda, davacının hakaret ve iftira hatalarından mahkûmiyetine ve kararın açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiştir. Bu durumda, davacı ve davalının birbirleri hakkında şikâyette bulundukları, haklarında ceza mahkemelerinde yargılamalar yapıldığı, böylece kira ilgisinin kiraya veren bakımından çekilmez hâle geldiği anlaşılmakla BK’nın 256/2. (TBK’nın 316/3.) hususundaki kaidelerin oluştuğu kabul edilerek davanın kabulüne karar verilmesi gerekir” diyerek, Sulh Hukuk Mahkemesi’nin direnme kararını, kiracının tahliyesi tarafında karar kurulması istikametinde bozdu.